İstanbul BAM 16. H.D. 2021/1282 E. 2021/1432 K.

Özeti: Uyuşmazlıkta itirazın iptali davasına konu icra takibinin, franchising sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağı, bedelsiz verilen çiğ köfte alacağı ve Franchise Sözleşmesi'nin gereğince cezai şart alacağının tahsili için başlatıldığı, itiraz üzerine davacı tarafça itirazın iptalinin talep edildiği anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşmenin konusu, davalının sözleşmede yazılı işyeri adresinde ilgili markasının kullanımı ile bu ad altında ürün satışının koşullarının ve tarafların yükümlülüklerinin belirlenmesidir. Franchising sözleşmesinin konusu ve tarafların faaliyet alanı dikkate alındığında, tarafların tacir olduğunun ve yapılan işin ticari olduğunun, uyuşmazlığın Ticaret Mahkemesi'nin görevine girdiğinin kabulü gerekir. Mahkemece yazılı gerekçe ile, tarafların gerçek kişi oldukları ve tacir olmadıklarından bahisle, Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğundan bahisle, davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.

DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)

KARAR TARİHİ: 12/07/2021

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;

G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:

DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde ; müvekkilinin ... isimli çiğ köfte markasının sahibi olduğunu, davalının da aralarında bulunduğu birçok firmayla Franchısıng Satış Sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereğince ... markası altında faaliyette bulunacağını, sözleşmenin yürürlüğe girmesinden kısa bir süre sonra davalının adres değiştirdiğini, daha sonra müvekkilinden çiğ köfte alımını kestiğini ve faaliyetlerine son verdiğini, kısa süre sonra dükkanın önünde "çok yakında ... burada" yazılı bir branda olduğunun tespit edildiğini, anılan markanın müvekkilinin markasıyla hiçbir ilgisinin olmadığını, bunun üzerine Beykoz İcra Dairesinin ... Esas numaralı dosyası ile takip başlattıklarını, dosyaya itiraz edildiğinden takibin durduğunu beyan ederek itirazın iptali ile %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.

CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; öncelikle görev ve yetki yönünden itiraz ettiklerini, takibe konu alacak kalemlerinin dayanağının bilinmediğini, müvekkilinin davacının iddiada bulunduğu gibi bir iş yeri açmadığını, vergi kaydı almadığını, taraflar arasında bir ticari ilişki kurulmadığını ve borç doğuran herhangi bir alışveriş yapılmadığını, sözleşme gereği talep edilen cezai şartın hiçbir şekilde yasal dayanağının olmadığını, davacının iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu beyan ederek davanın reddini ile %20'den aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.

MAHKEME KARARI: İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 24/03/2021 tarihli 2019/265 Esas-2021/274 Karar sayılı kararıyla;" Tarafların arasında her iki tarafa borç yükleyen sözleşmenin ihtilafsız olduğu, franchising satış sözleşmesinin mutlaka tacirler arasında yapılmasına gerek bulunmadığı, gerçek şahıslar arasında da yapılabileceği, franchising satış sözleşmesindeki işin ticari iş olduğu, ancak her ticari işin ticari davayı gerektirmeyeceği, zaten sözleşmeye konu işin çiğköfte olduğu, davalı ...'nun Alanya Ticaret Sicil Müdürlüğü'nden alınan cevabi yazıda herhangi bir şirket ortaklığı veya şahsi kaydının tespit edilemediğinin bildirildiğini, bu haliyle davalının tacir olmadığı ve gerçek kişi olduğu, davanın TTK 4. Düzenlenen davalardan olmadığı, davanın BK kapsamında genel hükümlere göre Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu" gerekçesiyle; HMK 2,4, 20,114 ve 115 maddeleri gereğince mahkemenin görevsizliği nedeniyle açılan davanın usulden reddine, -Görevsizlik kararını kesinleşmesinden veya kanun yoluna başvurulmuş ise bu başvurunun reddi tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize başvurulduğu takdirde dosyanın görevli Nöbetçi İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesine HMK 20 maddesi gereğince gönderilmesine, -HMK.'nun 331/2 maddesi uyarınca harç ve yargılama giderlerinin görevli mahkemece değerlendirilmesine" karar verilmiştir.

İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, takibe konu alacağın ödenmeyen cari hesap alacağı ve sözleşmenin zamanından önce feshi nedeniyle sözleşmede öngörülen cezai şart ve bedelsiz verilen ürün bedelinin tahsilinden kaynaklandığını, her iki taraf için de ticari iş mahiyetinde bulunduğunu ve her iki tarafın da sözleşmenin içeriği uyarınca tacir konumunda olduğunu, bir kimsenin Vergi Usul Kanununa göre esnaf sayılmasının TTK yönünden de esnaf sayılmasını gerektirmeyeceğini, Dairemizin 2017/3579 Esas-2018/2306 Karar sayılı 01/11/2018 tarihli kararının da aynı yönde olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

DELİLLER: Beykoz İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; 1.205,79 TL cari hesap bedeli alacağı, 44,40 TL işlemiş faiz, 337,62 TL gecikme zammı, 1.468,80 TL 200 kg bedelsiz çiğ köfte alacağı, 5.000,00 TL franchising sözleşmesi 8.10 maddesi ceza bedeli alacağı, 10.000,00 TL franchising sözleşmesi 8.2 maddesi ceza bedeli alacağı olmak üzere toplam 18.056,61 TL alacak için icra takibi başlatıldığı anlaşılmıştır.

G E R E K Ç E: İtirazın iptali davasına konu icra takibinin, Franchising sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağı, bedelsiz verilen çiğ köfte alacağı ve Franchise Sözleşmesi'nin 8.2 maddesi ile, 8.10 maddesi gereğince cezai şart alacağının tahsili için başlatıldığı, itiraz üzerine davacı tarafça itirazın iptalinin talep edildiği anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşmenin konusu, davalının sözleşmede yazılı işyeri adresinde (sözleşmede şube olarak adlandırılmıştır), ... markasının kullanımı ile bu ad altında ürün satışının koşullarının ve tarafların yükümlülüklerinin belirlenmesidir. Franchising sözleşmesinin konusu ve tarafların faaliyet alanı dikkate alındığında, tarafların tacir olduğunun ve yapılan işin ticari olduğunun, uyuşmazlığın Ticaret Mahkemesi'nin görevine girdiğinin kabulü gerekir. Mahkemece yazılı gerekçe ile, tarafların gerçek kişi oldukları ve tacir olmadıklarından bahisle, Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğundan bahisle, davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.

H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-3 maddesi gereğince, İSTANBUL ANADOLU 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin 24/03/2021 tarihli 2019/265 E. - 2021/274 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 54,00 TL (posta-teb-müz) masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 12/07/2021 tarihinde HMK'nın 353/1-a-3 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.